Φεμινιστική ψυχολογία / Feministische Psychologie

Είπα να το αποφύγω, αλλά τι να κάνεις όταν σου το υπαγορεύουν τα κείμενα; Και ύστερα αρχίζεις να αποστασιοποιείσαι και να αποστασιοποιείσαι για να μην υπάρξει ουδεμία προσωπική προβολή (πού είναι ο Gunnar να το συζητήσουμε;), σβήνεις, γράφεις, άσε που χρειάζεται μεγάλη προσοχή να μην μπλέξεις τα επίπεδα. Γιατί άλλο η σύγκρουση κόρης-μητέρας ως τόπος, άλλο η "έλλειψη της μητέρας" της Irigaray. Και τώρα επιτέλους τελείωσε αυτή η επεξεργασία των τεσσάρων αυτοβιογραφιών και το γράψιμο γι' αυτές επίσης.

Ich wollte es vermeiden, aber die Texte führen einen dazu. Und dann beginnt man sich davon zu distanzieren, immer mehr, damit jede persönliche Projektion ausgeschlossen ist (wo ist Gunnar, um sich darüber auszutauschen?), man löscht, man schreibt, abgesehen davon, daß höchste Aufmerksamkeit geboten ist, um nicht die unterschiedlichen Ebenen durcheinanderzubringen. Der Mutter-Tochter Konflikt ist als autobiographischer Topos etwas ganz anderes als "the mother lack" von Irigaray. Nun endlich ist die Ausarbeitung dieser vier Autobiographien vollzogen, das Schreiben darüber auch. 

Nur mal so nebenbei   Έτσι παρεμπιπτόντως
http://www.jliddington.org.uk/cig1.html
http://www.fylopedia.uoa.gr

Distraction II

 

 http://alteretego.canalblog.com/archives/2015/11/03/32872849.html

Παρακείμενο / Paratext

Η τομή είναι μεγάλη ανάμεσα στην προ- και στην ύστερη μεταπολεμική εποχή του 20ού αιώνα: ο λογοτεχνικός κανόνας και οι διάφορες εκφάνσεις του μετά την αποδόμηση, βγαίνοντας από τον κλειστό θάλαμο και διεκδικώντας ενίοτε ρυθμιστικό ρόλο όχι πια μόνο στην αξιολόγηση, αλλά και στη γένεση των κειμένων, έχουν παρεισφρύσει σε μεγάλο βαθμό στον αυτοσχολιασμό (παρακείμενο) και τελικά στην ίδια την αυτοβιογραφική αφήγηση. Θα έλεγε κανείς, "μα πάντοτε δεν ίσχυε αυτό;" Όχι, οι ρόλοι ήταν αυστηρότερα προδιαγεγραμμένοι παλαιότερα. Όταν ο/η αυτοβιογράφος δεν μπορούσε να αποφασίσει αν πρόκειται για απομνημόνευμα, αυτοβιογραφία ή βιογραφία ή απλώς έκλεινε το κείμενο -χωρίς χαρακτηρισμό- μέσα σε φάκελο που βρισκόταν στο αρχείο του, αυτό δεν ήταν εμπόδιο για την αφήγηση αυτή καθεαυτήν...

Es handelt sich um eine Art Paradigmenwechsel zwischen der Zeit vor und nach dem 2. Weltkrieg, insbesondere nach den 70er Jahren. Der übermäßig laut gewordene Diskurs über den literarischen Kanon, der nun über seine beurteilende eine zunehmend regulative Rolle in der Entstehung der Texte einnahm, drang auch in die Autobiographie ein. Sowohl in den (metanarrativen) Paratext als auch in die Erzählung. War dies nicht immer der Fall? -könnte jemand fragen. Ich würde sagen, nein, sicher nicht in einem solchen Ausmaß, die Bereiche waren strikter abgegrenzt.  Als sich früher der/die AutobiographIn nicht entscheiden konnte, ob es sich um Memoiren, Autobiographie oder Biographie handelte, oder ganz einfach das Selbstzeugnis ohne Titelhinweis in einen großen Briefumschlag steckte, war dies kein großes Hindernis bei der Textschaffung...    

"A Revelation of Childhood"

"No; certainly I was not an extraordinary child [...] I had the usual desire to know, and the usual dislike to learn [...]". 

(Jameson, Anna: A Commonplace Book of Thoughts, Memories, and Fancies. Original and Selected. London: Longman, Brown, Green and Longmans, 1855, p. 123).

Langjährige Freundin der Ottilie von Goethe, fand ich zufälligerweise heraus, die Anna Jameson.

Distraction

http://www.christies.com/LotFinderImages/D54378/gerhard_richter_abstraktes_bild_d5437883g.jpg

Μετατοπίσεις / Verschiebungen

Κάθε εποχή και οι θεοί της. Στους "μοντέρνους" μας καιρούς αποθεώθηκε για μεγάλο διάστημα -και ίσως ακόμη- η αποσπασματική νεωτερική αυτοβιογραφία με τα συνειδησιακά θραύσματα ενός Εγώ υφασμένα μέσα σε άλλα θραύσματα χρόνου σε μία αέναη μετακύλιση του εμπρός στο πίσω και στο τώρα και τανάπαλιν κτλ. και αυτό θεωρήθηκε ειλικρίνεια υπό την έννοια ότι δεν υπάρχει ταυτότητα, αλλά όψεις της κτλ. Η κλασική αυτοβιογραφία του γραμμικού χρόνου με τις υποστασιακές αποστάσεις του πριν και του τώρα και την ανέλιξη της αυτοαναπαράστασης θεωρήθηκε "κλειστή" αφήγηση ειλημμένων αποφάσεων υπό την οπτική ενός ισχυρού παρόντος Εγώ. Τελικά και με την ίδια λογική η επαναλαμβανόμενη κίνηση μιας συνείδησης-παζλ που αυτοαναιρείται διαρκώς, δεν είναι (κυκλικά) κλειστή;

Was ist mehr "abgeschlossen"? Die sog. "konventionelle" Autobiographie mit der linearen Erzählung aus der Perspektive eines mächtigen Erzählenden Ichs oder die (post)moderne fragmentarische Autobiographie mit der endlosen (kreisförmigen) Bewegung eines zersplitterten Ichs innerhalb einer zersplitterten Zeit, eines Ichs, das sich selbst dauernd aufhebt?  Ich dachte gerade an die kultur- und zeitkonformen Ausgrenzungen und wie man bis vor kurzem in der erstgenannten A. Abgeschlossenheit sah, während man die zweite als eine Art "open progress" betrachtete.

Πορτραίτο και χρόνος

Αυτοβιο(φωτο)γραφία
 
http://www.nytimes.com/interactive/2014/10/03/magazine/01-brown-sisters-forty-years.html?ref=magazine

Ημερολόγιο και αυτοβιογραφία

Η διαφορά τους δεν έγκειται, κατά τη γνώμη μου, στον ιδιωτικό (του) VS δημόσιο χαρακτήρα (της), αλλά σχετίζεται με το θέμα της διαδραστικότητας αν δανειστούμε τον όρο αυτό από τη θεωρία της ομιλιακής πράξης (βλ. Mead) και τον μεταφέρουμε στη μη σωματική επικοινωνία, δηλαδή στη γραφή. Από όλα τα αυτοβιογραφικά είδη το χωρίζει το ημερολόγιο ακριβώς αυτή η απουσία.

Nicht sein privater VS ihr öffentlicher Charakter trennt das Tagebuch von der Autobiographie bzw. von allen anderen autobiographischen Gattungen, sondern die Abwesenheit jeglichen Interaktionismus, wenn wir uns erlauben, diesen Begriff aus der Sprechakttheorie auszuborgen (s. Mead) und ihn bei der (körperlosen) écriture anzuwenden.

Το χρονικό των ημερολογίων

ή μάλλον των διαδρομών τους, είναι κάτι απίστευτο. Και μαζί τους επιστολές και η πρώτη σύνθεση αυτοβιογραφίας του προσώπου αυτού. Σου τα δίνω, μου τα επιστρέφεις αφού (κάποια) τα αντιγράψεις, μου ζητάς τις επιστολές μου, σου τα δίνω όλα πίσω, μου στέλνεις ξανά κάποια, μετά από χρόνια τα ξαναζητώ, γιατί έχω κάψει εν μέρει τα δικά μου, και όταν δεν είσαι πια εν ζωή, τα ζητώ από τους κληρονόμους σου, άλλα μου δίνουν, άλλα όχι, επείγομαι γιατί συνθέτω και άλλες αυτοβιογραφίες, αργότερα περιέρχονται στην κατοχή μου και άλλα. Ώσπου να σιωπήσω απολύτως. Ενδοκειμενικότητα και διακειμενικότητα, η αποθέωση της γραπτής ανάμνησης, η λατρεία της μνήμης. Γράφω και αυτοβιογραφούμαι (όχι εγώ του blog, χρησιμοποιώ το α΄πρόσωπο για τον/τη συγκεκριμένο/συγκεκριμένη συγγραφέα) έως ότου αποφασίσω γενικά να κόψω τις γέφυρες προς τον Εαυτό. Να απομείνει και αυτός ανάμνηση. 

Το να πραγματοποιηθεί τώρα η εξιχνίαση αυτού του χρονικού,  είναι και μία εισαγωγή
στα κείμενα, στις διαθέσεις και στις προθέσεις τους.

Ξανά

https://www.youtube.com/watch?v=6z_u5wU45Yk 

Ταυτότητα / Identität

Hier handelt es sich um die Autobiographie als genre (Schwerpunkt die neugriechische Autobiographie). Zweisprachige Blogs werden nicht immer gern gesehen. Zweisprachige Autobiographien? Nicht daß ich eine kennen würde.

 Κάποιοι δεν αγαπούν τα δίγλωσσα blog, τις δίγλωσσες αυτοβιογραφίες; Όχι ότι γνωρίζω καμία.

Αυτοβιογραφία

Ο αφηγημένος χρόνος στην αυτοβιογραφία είναι πολύ σημαντικός δείκτης όχι μόνο για το τι περιλαμβάνει, αλλά και για όσα αποσιωπά ή συμπυκνώνει. Γιατί σε ένα ημερολόγιο -επίσης προσωπική γραφή που όμως η μελέτη του απαιτεί άλλα μεθοδολογικά εργαλεία-, οι εγγραφές δεν είναι πάντα τακτικές, αλλά ενδέχεται και να παρουσιάζουν μικρές ή μεγάλες χρονικές αποστάσεις; Συχνά το φαινόμενο αυτό συνδέεται με την εσωτερικότητα της αφήγησης που με τη σειρά της συσχετίζεται με την προθετικότητα και τον λανθάνοντα αναγνώστη. Το ζήτημα της επικοινωνιακής λειτουργίας ακόμη και των πιο "εσωστρεφών" προσωπικών μαρτυριών δεν μπορεί να αγνοηθεί.

Η σιωπή περισσότερο αποκαλυπτική από την ομιλιακή/γραπτή αναφορά; Υποθέσεις εργασίας μπορούμε να κάνουμε. Αφήνεις το ημερολόγιό σου "κατά λάθος" πάνω στο γραφείο σου, επινοείς κλειδαριές και κρυφές γωνιές να το κρύψεις ή τελικά το εγκαταλείπεις για ένα διάστημα εναποθέτοντας τις ελπίδες σου στη χωρητικότητα της μνήμης σου είτε και διαγράφοντας τελείως και από παντού τις καθημερινές εγγραφές;

Αυτοβιογραφία

"Ώσπου ήρθε η χαριστική βολή: «Ε, τώρα περιμένουμε την αυτοβιογραφία σου», λέγαν και ξαναλέγαν αγαπητοί μου φίλοι, κουλτουριάρηδες («τώρα»=που' σαι με το 'να πόδι στον τάφο). Πώς είπατε; Αυτο-βιο-τι; Όχι, αδύνατον. Δε φτάνει, δηλαδή, που αυτόν το «βίο» τον αβίωτο τoν έζησα, θέλοντας και μη, τον λούστηκα, πρέπει «τώρα» να τον αυτοβιογράψω, με το νι και με το σίγμα, σαν τιμωρία που γέρασα [...]" (Κρανάκη, Μιμίκα: Αυτογραφία. Αθήνα: Ίκαρος, 2004, σ. 7-8).


Τον Μάιο του 2012 γνώρισα τον P. L. στη Γενεύη όπου η APA διοργάνωσε τριήμερο συμπόσιο στα πλαίσια των 300 χρόνων από τη γέννηση του J.-J. Rousseau (υπήρχαν πολλές εκδηλώσεις όλη τη χρονιά εκεί, στη γενέτειρά του).

Του εξηγώ με τι ασχολούμαι και με ρωτά: "Μήπως κρατάτε ημερολόγιο;" Εντάξει, ναι, εδώ και δεκαετίες, όχι καθημερινά, βέβαια, και τον τελευταίο καιρό σχεδόν καθόλου (όχι γιατί δεν το θέλω). "Κάποτε θα γράψετε την αυτοβιογραφία σας". Έμεινα με το στόμα ανοικτό (τρόπος του λέγειν, εννοώ από μέσα μου), κάτι του ψέλλισα, αλλά ουσιαστικά ακόμη και σήμερα μου είναι ανεξήγητο.

Οι ψυχολογικο-βιογραφικές ερμηνείες των αυτοβιογραφιών έχουν θιασώτες, κυρίως όμως δεν απαιτούν ειδίκευση και μεθοδολογικά εργαλεία. Χαίρομαι για το πόσο προσφιλές είναι το είδος που εδώ και δεκαετίες το είχαν κηρύξει νεκρό, όμως η αυτοβιογραφία δεν είναι ο δρόμος προς την αλήθεια του Εαυτού, γιατί πολύ απλά οποιαδήποτε γλωσσική εκφορά είναι κατασκευή, σημαίνει επιλογή στοιχείων. Η προσωπική αλήθεια δεν μπορεί να είναι παρά μόνο αίσθηση, δεν υπάρχει modus διαμεσολάβησης για να το μεταδώσεις ούτε και χρειάζεται να αγωνιά κανείς να τον ανακαλύψει αυτόν τον ανύπαρκτο τρόπο. Είναι τυχερός κανείς αν στη ζωή του βρεθεί κάποιος να διαισθανθεί την αλήθεια του και αυτό είναι ένα δώρο ανεξίτηλο. 

Η αυτοβιογραφία είναι ιστορικά προσδιορισμένος τρόπος επικοινωνίας σε γραπτό λόγο (πρόζα). Κάθε συνταγή έχει όμως τα μυστικά της, προς το παρόν, λοιπόν, σταματώ εδώ. 

Βάμος, Σεπτέμβριος 2014

Αυτό είναι το τελευταίο μου αριστούργημα εκείνη τη μία εβδομάδα στον Βάμο. Φρέσκο αεράκι στην πίσω μικρή αυλή, έλλειψη χρωμάτων, μέχρι και το μίνιο χρησιμοποίησα.

Αυτοβιογραφία

Τελικά συνεχίζουν να είναι πολλές προσεγγίσεις και αναλύσεις των κειμένων ψυχολογικής/βιογραφικής υφής, ενώ υπάρχουν πια μεθοδολογικά εργαλεία "κειμενοκεντρικά" που ξεκινώντας από την αφήγηση και εστιάζοντας αρχικά σε αυτήν, οδηγούν σε μία καλή σύνθεση στα πλαίσια του επικοινωνιακού μοντέλου ανάλυσης κειμένων, ενσωματώνοντας στην πορεία και βιογραφία και πολιτισμικό περιβάλλον και διακειμενικότητα κτλ.

Το ζήτημα της autofiction απασχολεί ακόμη, αν και οι περισσότεροι εν κατακλείδι στον Lejeune επιστρέφουν. Πώς αλλιώς; Το είδος αποδείχθηκε ανθεκτικότερο από τους μεταμοντερνισμούς και τους αφομοίωσε, θα έλεγα, εξάλλου η θεωρία της αυτοβιογραφίας του Lejeune είναι ανοικτή, προθετικότητα και πρόσληψη λαμβάνονται σοβαρά υπ' όψιν.

Αυτές οι πρόσφατες εντυπώσεις μου από

 τη Στοκχόλμη και το συνέδριό της.