Friday 6 November 2015

Kulturen der Lüge? / Κουλτούρες του ψεύδους;

Die ursprüngliche Ambivalenz wich schließlich der "Neugier", als nun in dieser letzten Phase unvermeidlicherweise die Fragenkomplexe Postmoderne und natürlich Autofiktion auftauchten. Nicht, daß sie für die griechische Autobiographie wirklich gravierend sein müssen, trotzdem betreffen sie den Okzident (!) und vor allem hat sich teilweise -und regionalbedingt- eine solche hypertrophe Metasprache seitens der Autoren und der Literaturwissenschaft entwickelt, daß  man den Überblick verlieren kann. Mittlerweile lese ich mit Vergnügen die unterschiedlichen Konzepte über l'autofiction, mich wundert aber dabei immer wieder die Benutzung des Begriffes "mensonge" (=Lüge): wenn diese Texte keine
https://diginarrate.files.wordpress.com
Autobiographien darstellen, dann geht es um Fiktion, und Fiktion ist keine Lüge; wenn Fiktion auch nicht erwünscht ist, dann sind sie Autobiographien, die lügen, etwas, das auch abgelehnt wird. Wir befinden uns auf der metanarrativen Ebene des Textes, wo das autobiographische Unterfangen
explizit oder implizit thematisiert wird. Dazu kommt der Epitext, die außertextuellen Elemente, welche die Rezeption steuern (hauptsächlich Aussagen der Autoren selbst zu ihren Texten). Auf jeden Fall der Begriff "Lüge" hat sich im Diskurs dieser literarischen Postmoderne eingebürgert und wird bisweilen als methodologisches Prinzip benutzt.

 Την αρχική αμφιθυμία διαδέχθηκε η "περιέργεια" όταν σε αυτήν την τελική φάση τέθηκαν αναπόφευκτα τα ζητήματα του μεταμοντέρνου και της autofiction.  Όχι ότι είναι οπωσδήποτε ιδιαίτερης βαρύτητας για την ελληνική αυτοβιογραφία, όμως αφορούν την Εσπερία (!) και κυρίως έχει αναπτυχθεί εν μέρει και σε τοπικό επίπεδο μία τόσο υπερτροφική μεταγλώσσα από την πλευρά συγγραφέων και θεωρίας της λογοτεχνίας που μπορεί να χάσει κανείς την εποπτεία. Στο μεταξύ διαβάζω χωρίς απαρέσκεια τα διάφορα θεωρητικά μοντέλα περί autofiction, αλλά με εκπλήσσει ξανά και ξανά η χρήση του όρου "ψεύδος": αν αυτά τα κείμενα δεν συνιστούν αυτοβιογραφίες, τότε είναι μυθοπλασία, και η μυθοπλασία δεν είναι ψεύδος· αν η μυθοπλασία διακηρύσσεται ως το μη επιθυμητό, τότε είναι αυτοβιογραφίες που ψεύδονται, κάτι που επίσης απορρίπτεται. Βρισκόμαστε στο μετααφηγηματικο επίπεδο του κειμένου όπου θεματοποιείται ρητά ή συμβολικά το αυτοβιογραφικό εγχείρημα. Επιπροσθέτως και το επικείμενο, τα εξωκειμενικά στοιχεία  που κατευθύνουν την πρόσληψη (κυρίως δηλώσεις των ίδιων των συγγραφέων για τα έργα τους). Πάντως ο όρος "ψεύδος" έχει πολιτογραφηθεί στη μεταμοντέρνα λογοτεχνία και ενίοτε χρησιμοποιείται και ως μεθοδολογικό κριτήριο.